In dit artikel vertel ik je alles wat ik weet over niet-hormonale anticonceptieopties. Handig voor wanneer je van hormonale anticonceptie wilt overstappen of gewoon op zoek bent naar iets nieuws. Zélf ben ik na 8 jaar hormonale anticonceptiemiddelen te hebben gebruikt overgestapt. Ik was zó benieuwd naar wie ik was zónder een beïnvloedde cyclus.

Voor gericht advies is het super belangrijk om je door een arts goed te laten informeren. Dit artikel dient enkel als een overzicht met algemene informatie van welke opties ter zijn.

Effectiviteit van Anticonceptiemethoden

Hoe effectief een methode is in het voorkomen van een zwangerschap, wordt berekend op hoeveel mensen zwanger worden bij een jaar lang gebruik. Bijvoorbeeld, als een methode 94% effectief is, betekent dit dat ongeveer 6 op de 100 mensen zwanger kunnen worden bij een jaar lang gebruik. Goed opletten dus!

Hormonale vs. Niet-Hormonale Anticonceptie

Je raadt het al, maar toch licht ik het nog even toe. Hormonale anticonceptie bevat hormonen, niet-hormonale methoden zijn vrij van hormonen. Hormonale anticonceptie kan helpen bij huidproblemen en het verminderen van menstruatieklachten, dit laatste was dan ook precies de reden dat ik met anticonceptie begon. Sommige mensen ervaren bijwerkingen zoals stemmingswisselingen, gewichtsschommelingen of een lager libido. Niet-hormonale methoden hebben hun eigen overwegingen. Sommige vragen om meer planning en consistentie, terwijl andere correct gebruik vereisen om effectief te zijn. Bij het kiezen van een methode is het belangrijk om jouw levensstijl en voorkeuren in gedachten te houden.

Barrièremethoden

We beginnen met barrièremethoden, die vormen fysieke obstakels om te voorkomen dat sperma een eicel bereikt en zo bevruchting en zwangerschap voorkomen.

Mannelijk Condoom (Buitenkant): Dit condoom is 87% effectief als het correct wordt gebruikt, vóór penetratie en als het niet scheurt, zelfs 98% wanneer het perfect wordt gebruikt, en biedt bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Sommige mensen denken dat condooms het plezier verminderen, maar het vinden van de juiste maat en stijl kan helpen! Zelf heb ik de beste ervaring met het merk SKYN, deze condooms zijn latexvrij, dun en zacht.
Vrouwelijk Condoom (Binnenkant): Dit condoom wordt in de vagina ingebracht en is ongeveer 79% effectief, maar 95% effectief wanneer het perfect gebruikt wordt. Ook deze condoom voorkomt soa’s, maar is wel wat lastiger in gebruik.
Spermicide: Spermicide komt in verschillende vormen, zoals gels, crèmes, schuimen of zetpillen, en is ongeveer 79% effectief. Het moet samen met een diafragma of cervixaal kapje worden gebruikt. Spermicide kunnen mogelijk wel bijwerkingen zoals een vreemde geur en smaak, allergische reacties bacteriële vaginose hebben.
Diafragma: Het diafragma is een klein koepelvormig cupje, vergelijkbaar met een soort menstruatiecup, en gemaakt van latex of siliconen. Het wordt aangepast door een dokter en is daarna 2 jaar te gebruiken. Het wordt in combinatie met spermicide minimaal 2 uur voor de seks in de vagina geplaatst, over de baarmoederhals. Bij correct gebruik is de diafragma 83% effectief. Een diafragma moet minstens twee uur voor de seks worden ingebracht en minstens zes uur na de seks blijven zitten. Zorg ervoor dat je het binnen 24 uur verwijdert om eventuele vervelende infecties te voorkomen.
Cervicaal Kapje: Het cervicale kapje lijkt op het diafragma. Het is een herbruikbaar siliconen- of rubberen cupje dat vóór de seks in de vagina wordt ingebracht met spermicide om een vacuüm over de baarmoederhals te creëren. Je kunt het tot zes uur voor de seks inbrengen, maar je moet het minstens zes uur na de seks laten zitten en binnen 48 uur verwijderen. Als het correct is ingebracht, is het kapje ongeveer 77% tot 83% effectief. Zorg er opnieuw voor dat een arts het voor je aanpast om de juiste maat te krijgen. Daarna moet je het om de twee jaar laten vervangen en aanpassen.
Spons: deze eenmalige methode is een donutvormig stuk plastic schuim. Het is 86% effectief als ik niet bent bevallen en 73% effectief als ik dat wel bent. Het enige wat je hoeft te doen is het bevochtigen met water en tot 24 uur voor de seks inbrengen, omdat het al spermicide bevat. Wacht minstens zes uur na de geslachtsgemeenschap om het te verwijderen en gooi het dan weg.

Langdurige Niet-Hormonale Anticonceptie

Lange termijn en permanente methoden elimineren de zorgen over zwangerschap bij elke seksuele activiteit, maar vereisen wel medische ingrepen.

Koperen Spiraaltje: Deze T-vormige plastic spiraal omwikkeld met koper moet door een zorgverlener in de baarmoeder worden ingebracht. Deze vorm van een spiraal geeft kleine hoeveelheden koper af in de baarmoeder om je cervicale slijm te veranderen, waardoor het moeilijk wordt voor sperma om de eicel te bereiken. Bovendien kan het voorkomen dat een bevruchte eicel zich innestelt. Wat zo fijn is aan de koperen spiraal is dat het meer dan 99% effectief is en tot 10 jaar mee kan gaan. Het is alleen niet zonder bijwerkingen. Sommige mensen geven aan dat de ook menstruatiekrampen en bloedingen heftiger zijn dan voor het plaatsen.
Vrouwelijke Sterilisatie: Deze permanente chirurgische ingreep is meer dan 99% effectief. Beide eileiders worden geblokkeerd of verwijderd om te voorkomen dat eicellen en sperma elkaar ontmoeten. Wanneer je gesteriliseerd bent, bestaat er nog een kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, een zwangerschap buiten de baarmoeder, als de eileiders niet volledig zijn verwijderd. Ook zijn er, zoals bij elke operatie enkele risico’s.
Mannelijke Sterilisatie (Vasectomie): Deze permanente procedure blokkeert de buizen die sperma dragen, waardoor sperma niet in het ejaculaat terechtkomt. Het is ook meer dan 99% effectief, maar houd er rekening mee dat je twee tot drie maanden na de ingreep een sperma-analyse moet laten uitvoeren om te controleren of het heeft gewerkt, aangezien er nog wat sperma kan rondhangen.

Fertiliteitsbewustzijn

Fertiliteitsbewustzijn omvat het herkennen van je meest vruchtbare periode in je cyclus, je vruchtbare venster. Dit kan door het volgen van je cyclus via een app, meten van je dagelijkse basale lichaamstemperatuur en het bijhouden van veranderingen in afscheiding. Het is belangrijk om te weten dat dit geen betrouwbare anticonceptiemethode is en specifieke planning vereist.

Als je weet wanneer je vruchtbare venster is, kun je theoretisch proberen een zwangerschap te voorkomen door ofwel een barrièremethoden te gebruiken of tijdens deze periode volledig seks te vermijden. Dit is alleen niet helemaal waterdicht, en dat is heel belangrijk om je te beseffen wanneer je écht niet zwanger wil worden. Deze methode is ergens tussen 76% en 88% effectief, omdat het moeilijk kan zijn om dit nauwkeurig te volgen als de lengte van je cyclus van maand tot maand varieert. Bijvoorbeeld wanneer je PCOS hebt, je menstruaties begonnen zijn of je de menopauze nadert.

Daarnaast kan dit vruchtbare venster invloed hebben op het libido, waardoor je tóch andere anticonceptie moet gebruiken.

Terugtrekmethode

De laatste non-hormonale methode is de terugtrekmethode, een van de minst betrouwbare anticonceptiemethoden (slechts 78% effectief). Je partner moet zich consistent terugtrekken voor hij ejaculeert, ofwel klaarkomt. Wat dit zo onbetrouwbaar maakt is dat sperma zich ook al in het voorvocht bevindt dat voor ejaculatie vrij komt. Ook kan sperma tot 5 dagen overleven in het vrouwelijke lichaam, de sperma die 5 dagen voor de eisprong het lichaam betrad zou het eitje nog kunnen bevruchten.

Bij het zoeken naar de juiste niet-hormonale anticonceptiemethode is het belangrijk om te overwegen of je een langetermijnoplossing wilt, bereid bent tot een medische ingreep, je menstruatiecyclus kunt/wilt bijhouden en bereid bent om je methode consequent toe te passen. Ik kan je niet adviseren in voor jou het beste zou werken.

Ik hoop dat dit artikel je helpt bij het vinden van de anticonceptiemethode die het beste bij jou past. Raadpleeg altijd een zorgverlener voor persoonlijk advies en begeleiding.

Liefs,
Jessy